دسته بندی پوشش در نگاه غرب و نگاه اسلامی
در بحث گذشته به این رسیدیم که اساس دسته بندی روابط انسان با انسان در نگاه اسلام بر اساس ایجاد آرامش و امنیت و اطمینان و در تمدن منحوس غرب بر اساس کام پرستی و سود محوری می باشد. این مطلب چگونه در دسته بندی پوشش ورود پیدا می کند؟ اگر از این منظر به پوشش نگاه کنیم، می توان نوع پوشش را در تمدن اسلامی- از منظر ارتباطات انسان با انسان- در سه دسته قرار داد:
1- پوشش انسان در هنگام مواجه با غیر محارم
2- پوشش انسان درهنگام مواجه با محارم
3- پوشش همسران برای یکدیگر
که گفته شد اساس این دسته بندی، ایجاد آرامش و امنیت و اطمینان می باشد. یعنی در مواجه با نامحرم، پوشش، صیانت از انسان را زمینه سازی می کند که این یعنی ایجاد بستر آرامش و امنیت برای او، در مواجه با محارم زمینه تقویت احساس آرامش و اطمینان مهیا شده و در پوشش همسران برای یکدیگر زمینه تسکین و آرامش و اطمینان برای هر دو آماده می گردد.
اما غرب نگاه متفاوتی به نوع پوشش خواهد داشت. زمانی که ارتباطات انسانی بر اساس نفس پرستی و سود محوری شکل گرفت، زمینه ایجاد این ارتباطات نیز دچار تحول خواهد شد. به نظر می آید که پوشش در غرب بر دو قسمت است:
1- پوشش در هنگام کار- شر واجبی که امکان تلذذ از متامع دنیوی را برای شما فراهم می کند-
2- پوشش در غیر این هنگام
زمان کار کردن، به دلیل این که نفس پرستی انسان منجر به کاهش سود نگردد، غالباً در شاخه های کاری مختلف، قوانینی وضع می شود تا هماهنگی نسبی در کارها به وجود آمده و بیشترین بهره وری از کار حاصل گردد. مثلاً در بسیاری از دانشگاههای غربی ضوابط پوششی برای خانم ها و آقایان وجود دارد، در کارخانه ها لباس ها غالباً متحد الشکل است و البته در خیلی از این طراحی ها نیز در نظر گرفته می شود که زن ها باعث تحریک مرد به گونه ای نشوند که منجر به افت بهره وری گردد. حتی برای آرایش زنان نیز قوانینی – حداقل تا جایی که اطلاع دارم و اطلاعات آن برای مباحث فرهنگی دانشگاه ها نیز منتشر شد-برای برخی از دانشگاه ها وجود دارد و بعید هم نیست که کارخانه هایی از این نوع قوانین داشته باشند؛ چرا که مهم بهره وری بیشتر است. اصولاً میزان امکان جلوه نمایی به زن درهنگام کار، رابطه مستقیمی با بهره وری کار دارد؛ مثلاً در کارهای خدماتی شما زن را با آرایش بیشتر و پوشش های خفیف تر می بینید تا در کارخانه های تولیدی. اما اساس پوشش در این قسمت سود آوری بیشتر است البته برای تمتع مادی بیشتر.
پوشش در زمان هایی که شما شاغل نیستید بر اساس هوای نفس تان است. هر چه می خواهید بپوشید و برای هر که می خواهید بپوشید. هیچ مانعی ندارد و شما هستید که مختارید در مقدار پوشش خود و میزان ستر کردن خود. البته باید شرایطی را رعایت کنید؛ مثلاً نباید پوشش شما منجر به کاهش سود آوری حرفه و شغلی گردد؛ اما معیار اصلی نفس شما است- نفس هلوع شما-.
نمی توان کتمان کرد که پوشش غربی به شدت امنیت زداست و آرامش انسان را کاملاً سلب می کند؛ نمونه آن را می توان در آمار بالای تجاوز در غرب دید- تازه این آمار پاره ای را نشان می دهد که گزارش شده است و در کنار آن باید تجاوزاتی را دید که در نگاه غرب اصلاً تجاوز حساب نمی شود- دلیل آن هم کاملاً روشن است؛ شما وقتی یک انسانی را که هدف از زندگی خود را پرداختن به هوای نفس خود می داند، در مقابل انسان دیگری قرار می دهید که هوای نفس او زمینه ارتباطاتش را با انسان دیگر مهیا کرده است، طبیعی است که اهداف هر دوی ایشان امکان تضاد با هم را دارد و منجر به این مسایل می شود. دقت کنید! زنی برای تبرج و دیده شدن – به اصطلاح دلبری- پوششی را اختیار کند و مردی نیز تابع هوای نفس خود این زن را بخواهد، چه می شود؟ این مسأله را بسط نمی دهم ولی مشخص است که آمار تجاوز بالا می رود!
در این جا باید یک مسأله را تذکر داد و آن خطر برنامه ریزی سیاست گذاران فرهنگی بر مبنای تقسیم بندی غربیان است. اگر بخواهیم استراتژی خود را در تعیین مقررات برای پوشش در مشاغل مختلف-و از جمله دانشگاه ها- به منظور اصلاح پوشش در جامعه قرار دهیم، قطعاً به بیراهه رفته ایم. بازی در زمین غرب قطعاً منجر به عدم رسیدن به اهداف اسلامی خواهد شد. گمان نکنیم با استراتژی تعیین مقررات پوششی در مشاغل مختلف قادر به حل معضل پوشش خواهیم بود که بر عکس، آمارهای خلاف شرع را در جامعه در بلند مدت افزایش خواهیم داد. تعجب نکنید! مبنای این نوع دسته بندی پوشش را دقت نمایید؛ این کار به مردم این مطلب را القا می کند که در هنگام فراغت از کار می توانی هر گونه که خواستی بپوشی. شک نکنید این اتفاق می افتد. البته قایل به این مطلب نیستم که نمی شود از این روش- تعیین مقررات پوشش برای مشاغل مختلف- برای اصلاح فرهنگ جامعه و سوق دادن آن به فرهنگ جامعه اسلامی استفاده کرد، اما باید توجه کرد که این روش را باید در حد یک تکنیک و نه استرتژی بها داد و زمان استفاده از آن را استراتژی اصلی شما تعیین می کند- تازه اگر نیازی به این تکنیک در استراتژی شما به وجود آید.- که همان نگاه به پوشش بر اساس سه گانه نامحرم، محرم و پوشش بین همسران است.
